Došlo je novo izdanje Istorijskog Kutka! Pre nekih mesec dana pisao sam o italijanskim tenkovima, Fiat 2000 i Fiat 3000. Kao što sam i napisao tamo, fiat 2000 se nije nešto proslavio, a fiat 3000 je bio kopija reno FT17, francuskog tenka. Ali nije samo Fijat radio tenkove za potrebe italijanske vojske. Tu je bio i Ansaldo. Naime, za potrebe “Regio Esercito Italiano”, italijanske kraljevske vojske, tražen je novi, teški tenk. Ubrzo nastaće P.40, italijanski najbolji tenk u doba Drugog svetskog rata.
U decembru 1938. godine, teški tenk (težina preko 20 tona) zatražen je od strane vojske Italije. Italijanska vojska tražila je da ima naoružanje koje se sastoji od 47mm topa, dva 8mm protivpešadijska mitraljeza, da ima maksimalnu brzinu od 32 kilometara na čas, a da mu težina bude negde između dvadeset i dvadeset pet tona. Ubrzo, shvatili su da 47mm top nikako neće moći da se izbori sa savezničkim oklopom, pa je tenk do jula 1940. godine dobio nove tražene karakteristike. Težina povećana je na 32 tone, održavajući istu maksimalnu brzinu, a naoružanje je 75mm top sa koaksijalnim 20mm mitraljezom, a 8mm protivpešadijski mitraljez bio bi montiran u trupu.
Sedmog oktobra 1940. godine Maršal Rodolfo Gracijani objavio je deo zapisnika Benita Musolinija iz avgusta 1940. – u kome je Musolini tražio da se počne proizvodnja tenka sa 75mm topom, težinom od 28 tona, i maksimalnom brzinom od 32km/h. Musolinijev zahtev nije prošao bez odgovora, već je napravljen prototip sa 75mm topom, i koaksijalnim 20mm Breda mitraljezom. Imao je Ansaldoov dizel motor od 330 konjskih snaga, i maksimalnu brzinu od 40 kilometara na čas. Ovaj prototip nazvan je P.75 – P kao “pesante”, italijanska reč koja znači “težak”, a 75 po kalibru topa. Ime kasnijih prototipa biće P.40, po godini proizvodnje – 1940.
Kod prvobitnog dizajna P.75 vidi se jak uticaj nemačkog stila pravljenja oklopnih mašinerija, ali se ubrzo isti taj uticaj smanjio i pojavio se P.40 kakvog znamo u krajnjem obliku.
Prvi prototip P.75:
Kod prve slike (gore) vidi se mala kupola sa mitraljezom pozadi. Na drugoj slici (dole) primećujemo da je ta kupola izbačena, i trup je niži, a i malo kraći. To je urađeno da bi se depresija kada top gleda pozadi povećala.
Razlika depresije:
Nakon ovog prototipa, Ansaldo je krajem 1941. godine doneo drvenu repliku drugog prototipa vrhovnoj komandi italijanske vojske, koga su nazvali P.40:
Pre nego što je otišao u pravu proizvodnju, tenk je pretrpeo još mnoštvo modifikacija. Prva modifkacija jeste da je “stepenik” na zadnjem delu motora zamenjen, stavljen je iskošeni poklopac koji se stapao sa sredinom trupa i spuštao se kao rampa, što je davalo, sem lepšeg izgleda, i malo više prostora za novi motor, a depresija je ostala ista. Novi motor je ubačen – umesto dizel motora od 330 konjskih snaga, ubačen je benzinski motor sa 420 k.s. Na kupoli se takođe našla promena – izbačen je 20mm breda mitraljez.
Italijanska vojska je u vreme završetka prototipa P.40 koristila Panzer IV, ali je podlegla pritiscima i krajem aprila 1942. naručila pet stotina P.40 tenkova. Ta cifra je kasnije, u oktobru, povećana na 579.
P.40 sa 75mm topom, tenk koji je vojska Italije naručila:
Testiranje oklopa desilo se u avgustu 1942. godine, i serijska proizvodnja P.40 zakazana je za novembar 1942., i vozilo je zvanično primljeno u službu 22. novembra 1942. Ali, rat je, naravno, divljao 1942. godine, i zbog savezničkog bombardovanja Italije prva vozila nisu se napravila do maja 1943. godine. Maja 1943. stavljena je porudžbina od 1,200 kopija ovog vozila, ali je do pada Italije osmog septembra 1943. napravljen samo 21 primerak.
Serijska proizvodnja tenka P.40
Verzija koja je ušla u serijsku proizvodnju imala je prenosni sistem koji je omogućio pet brzina unapred i jednu u rikverc. Za kočenje korišćen je kompresovani vazduh, a kupola se okretala električno. Italijani su napravili jedan od, ako ne i prvi tenk sa električnim sistemom za okretanje kupole. Tenk je takođe koristio Mareli RF1CA radio, koji je bio jedan od najboljih u to vreme. Određeni period predložen je Majbah HL-120 motor od 440 konjskih snaga, koji je zauzvrat davao snagu tenku od 16.9 k.s/toni.
Dimenzije:
Dužina: 5.705m
Širina: 2.750m
Visina: 2.500m
Maksimalna brzina: 40 kmh
Oklop:
Spreda: 50mm pod uglom od 70 stepeni (zaokrugljeni plašt oko topa je dodatnih 50mm) – što daje 100mm ukupno
Odozgo: 20mm pod uglom od 8 stepeni
gornja ploča spreda: 58mm pod uglom od 45 stepeni
Donja ploča spreda: 30mm pod uglom od 10 stepeni
Strane: 45mm pod uglom od 45 stepeni
Otpozadi: 40mm pod uglom od 80 stepeni (gornja ploča otpozadi: 40mm pod uglom od 80 stepeni; donja ploča otpozadi: 40mm pod uglom od 50 stepeni)
Nakon pada Italije početkom septembra 1943. godine, Nemci su nastavili proizvodnju P.40. Napravljeno je dodatnih stotinu tenkova u Đenovi, ali od tih stotinu, četrdesetak nije imalo motore u sebi. Neki od njih zakopavani su pa su korišćeni kao bunkeri, a nekima su uklonjene kupole, na kupole stavljen 7.5cm KwK 40 top, a zatim su te kupole naoružane KwK 40icom stavljene na betonske bunkere i korišćene za odbranu. Oba slučaja bila su rasprostranjena po severu Italije.
Oni koji su bili u ispravnom stanju, dobili su novo ime – Panzerkampfwagen P40 737. Jedan od njih sigurno je poslat u Kumersdorf na testiranje, i tamo je primljen u bataljon sa Tigrom, Kraljevskim Tigrom, dva M4 šermana i jednim Jagdtigrom da bi se borio protiv sovjetskih snaga u aprilu 1945. godine.
P40 u Kumersdorfu:
Danas, preživeli primerci italijanskog P.40 nalaze se u Rimu, u Italijanskom vojnom muzeju – Museo Storico della Motorizzazione Militare. Tamošnji primerci nemaju motor, kao i u školi italijanske konjice, u Lećeu, gde su u ispravnom stanju, i “šljakaju”.
Izvori:
~Folketen, amaterski istoričar sa severnoameričkog foruma za WoT
~”Hitlerovi Italijanski Saveznici: Kraljevska vojska, Fašistički režim, i rat 1940–43″ od MekGregora Knoksa
~”Italijanski srednji tenkovi” od Nikola Pinjatoa
~”Italijanski oklop Drugog svetskog rata” od Nikola Pinjatoa
~”Italijanski srednji tenkovi 1939-45″ od Batistelija
Autor: Aleksa ‘Beo’ Obradović
